Antykoncepcja – jaki sposób jest najlepszy?
Choć większość ludzi uwielbia seks, to zawsze należy do niego podchodzić z głową. Konsekwencje, jakie idą za nieodpowiedzialnym zbliżeniem, mogą być mało przyjemne. Wszak nie każda osiemnastolatka jest gotowa, by być matką, a często dojrzalsze kobiety nie czują się gotowe na macierzyństwo lub też w ogóle go nie planują w życiu. Podobnie jak mężczyźni, którzy, szczególnie w dzisiejszych czasach, odkładają decyzję o posiadaniu dziecka na później.
Dlatego też tak bardzo ważne jest, by zastanowić się nad metodami antykoncepcji. Wiadomo – najskuteczniejszą metodą planowania rodziny jest stronienie od seksu, ale to nie o to chodzi. No chyba że ktoś żyje w zgodzie z zasadami religijnymi.
Która z metod jest najlepsza? Jeśli skuteczność da się wyliczyć za pomocą współczynnika Pearla (ilość kobiet na 100, które przy stosowaniu danej metody zaszły w ciążę), to stwierdzenie, która z nich jest najbardziej odpowiednia dla kobiet czy mężczyzn, nie jest już takie łatwe. Wszystko bowiem zależy zarówno od zdrowia, jak i poczucia komfortu partnerów.
Należy również nadmienić, że antykoncepcja to nie tylko sposób na odpowiedzialne planowanie rodziny, ale też często zapobieganie najróżniejszym infekcjom i chorobom przenoszonym drogą płciową. Pewne metody więc są szczególnie polecane tym osobom, które prowadzą dość swobodny tryb życia seksualnego i nie stroną od wielu partnerów.
Podział metod antykoncepcyjnych
Nim jednak przejdziemy bezpośrednio do samych technik zabezpieczenia się, to warto przyjrzeć się bliżej podziałowi, na podstawie którego można pewne metody zakwalifikować.- Antykoncepcję można więc podzielić na:
naturalną, - chemiczną,
- mechaniczną,
- hormonalną.
Pierwsza z nich jest grupą metod, które samodzielnie nie należą do najskuteczniejszych, jednak dla tych osób, które żyją w zgodzie z naukami Kościoła, są najodpowiedniejsze. Polegają na dokładnej obserwacji swojego ciała przez kobietę w czasie owulacji, przed, jak i po niej. Nieoficjalnie mówi się o tym, że jest to jedna z najlepszych metod antykoncepcji, by zajść w ciążę.
W drugiej grupie można znaleźć przede wszystkim środki plemnikobójcze, które paraliżują i ograniczają ich żywotność, blokując dostęp do komórki jajowej. Jest to metoda łatwa w użyciu i względnie bezpieczna, choć nie powinno się jej stosować samodzielnie. Co ważne – nawet jeśli sama metoda nie okaże się skuteczna i dojdzie do zapłodnienia, to plemniki nie mają uszkodzonego materiału genetycznego.
Mechaniczna metoda antykoncepcji należy do najpopularniejszych, a polega na fizycznym zablokowaniu dostępu plemników do komórki jajowej. Mają one szereg zalet, ale również i wady. Są dość tanie i wykazują się względnie wysoką skutecznością, o ile trzymamy się pewnych zasad.
Wybierając hormonalne metody antykoncepcji, można przebierać wśród najróżniejszych środków. Trzeba pamiętać o tym, by być systematycznym. Odpowiedzialność ta spoczywa w tym wypadku wyłącznie na barkach kobiety. Wśród tych metod są zarówno środki, które trzeba przyjmować codziennie, jak i te, których aplikacja wystarczy raz na kilka tygodni.
Metody naturalne
O technikach naturalnych warto nadmienić głównie jako o ciekawostce, a być może też jako pewnemu przypomnieniu, jak kobieta może sama obserwować swoje ciało, by dostrzec, kiedy zbliżają się jej dni płodne.
Należy więc wspomnieć o metodzie termicznej, polegającej na codziennej obserwacji temperatury ciała kobiety, która po owulacji rośnie i utrzymuje się przez trzy dni. Na tej podstawie wylicza się dni płodne i niepłodne. Metoda Billingsów polega na obserwacji konsystencji, lepkości i obfitości śluzu – im mniej gęsty, ale bardziej przejrzysty, tym większe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę. Technika Rötzera z kolei łączy obie te metody, dodając do niej obserwację innych oznak płodności (boleści świadczące o rozpoczęciu owulacji, jak i kierunek, w którym zwrócona jest szyjka macicy).
Można również wyróżnić kalendarzyk małżeński (metoda Ogino-Knausa), cechujące się wskaźnikiem Pearla 14-50, testy, które na podstawie badania moczu określają płodność kobiety, jak i elektroniczne kalendarzyki, określające na podstawie wprowadzanych danych prawdopodobieństwo wystąpienia dni płodnych.
Globulki i żele, czyli antykoncepcja chemiczna
Metody chemiczne stosuje się najczęściej jako dodatkowy sposób na zabezpieczenie. Środki te określa się mianem spermicydów (najpopularniejszy nonoksynol-9), czyli substancji plemnikobójczych. Często wykorzystuje się je również jako dodatkowe zabezpieczenie przy prezerwatywach, kapturkach i innych środkach mechanicznych.Wśród nich można wyróżnić globulki – metoda mało skuteczna, ale w pełni bezpieczna dla kobiety (o ile nie jest uczulona). Jej wadą jest konieczność aplikacji globulki na pewien czas przed stosunkiem. Niektórym również może przeszkadzać pianka, jaka może się wytworzyć w czasie stosunku.
Podobnie jest z żelami i piankami plemnikobójczymi, tworzące chemiczną zaporę w pochwie, zatrzymując i ograniczając żywotność plemników. Ich aplikacja jest trudniejsza, gdyż wymaga zastosowanie specjalnego aplikatura, umieszczonego jak najgłębiej w pochwie.
Połączeniem metody mechanicznej i chemicznej jest gąbka dopochwowa, która jest nasączona środkiem plemnikobójczym. Stanowi też fizyczną barierę dla plemników. Pewną niedogodność może stanowić fakt, że powinna przebywać w pochwie około 30 godzin i co najmniej 12 godzin od ostatniego stosunku. Co więcej, jako samodzielna, jest raczej metodą mało skuteczną.
„Gumki” i spirale – antykoncepcja mechaniczna
Zdecydowanie najpopularniejszymi metodami zapobiegania nieplanowanej ciąży są stosowane różne fizyczne bariery, broniące dostępu plemników do jajeczka lub też ich schodzeniu z jajowodów.Choć nie najskuteczniejsze, to prezerwatywy są główną metodą nie tylko antykoncepcyjną, ale również zabezpieczającą przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Do zalet można zaliczyć szeroki wybór najróżniejszych kształtów, grubości i smaków. Z drugiej jednak strony ograniczają naturalne wrażenia, a w przypadku uczulenia na lateks mogą wywoływać reakcje alergiczne. Niektórzy panowie mogą też mieć problem z osiągnięciem pełnej erekcji przez blokowanie ciał jamistych.
Wkładki domaciczne, czyli tak zwane spirale, należą do najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Nie tylko dlatego, że blokują przemieszczanie się jaj, ale jony miedzi, którą się wykorzystuje do jej produkcji, działają plemnikobójczy. Utrudniają również zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej przez wywoływanie jałowego stanu zapalnego. Niektóre dodatkowo są „uzbrojone” w pojemniczek z progestagenem, przez co śluz gęstnieje, ograniczając żywotność plemników. Wadą natomiast jest możliwość występowania intensywniejszego krwawienia. W niewielu przypadkach mogą pojawić się również infekcje dróg rodnych, a nawet perforacje ścianek macicy.
Hormony, a planowanie ciąży
Sposoby hormonalne, przez wytwarzanie specjalnych substancji chemicznych, symulują stan ciąży lub menopauzy. Tym samym organizm sam odrzuca zapłodnione jajeczka lub powstrzymuje owulację.Wyróżnia się kilka najpopularniejszych metod, a wśród nich pigułki – jednoskładnikową (minipigułka), która zagęszcza śluz szyjkowy, hamując zapłodnienie i dwuskładnikowy, który hamuje owulację. Należy jednak być systematycznym, gdyż nawet drobny poślizg może przesądzić o skuteczności metody. Do nich należą także tabletki dzień „po”. Ich skuteczność jednak jest uwarunkowana czasem zażycia (do 72h od stosunku). Ich często stosowanie może być również szkodliwe.
Na podobnej zasadzie, jak pigułki działają zastrzyki. Z tym że przyjmuje się je raz na kilka tygodni. Są skuteczne, ale z drugiej strony skutki uboczne, jak bóle głowy, nadwrażliwość piersi na dotyk, mogą utrzymywać się przez cały okres działania środka.
Plastry natomiast stanowią ciekawą alternatywę dla tabletek. Uwalniają one stopniowo bezpośrednio do krwi hormony, które występują w tabletkach. Każdy plaster wystarcza na okres około tygodnia, zapewniając skuteczną antykoncepcję. Wadą jest możliwość wystąpienia podrażnień na skórze. Ich skuteczność jest ograniczona także u kobiet z większą ilością tkanki tłuszczowej.
