Antykoncepcja hormonalna – wszystko co należy o niej wiedzieć

Na rynku mamy dostępne różne sposoby pozwalające na planowanie rodziny. Do najpowszechniejszych metod należą obecnie prezerwatywy, jakie oferuje także nasz sex shop online. Z różnych powodów, w tym m.in. chęci bardziej bezkompromisowego odczuwania przyjemności, ale i przez alergię na materiał, z jakiego wykonuje się kondomy, niektórzy decydują się na inne rozwiązania. Wiele par czy singielek wówczas stawia na tabletki antykoncepcyjne.

Czym one są? Czy niosą jakieś konsekwencje dla zdrowia? Czy są całkowicie skuteczne? Szukasz odpowiedzi na podobne pytania? W takim razie odnajdziesz je w tym artykule. W nim przybliżamy temat antykoncepcji hormonalnej. Jeśli więc zastanawiasz się nad tym, z czym się wiąże przyjmowanie takich środków – zapraszamy do lektury.

Czym jest antykoncepcja hormonalna i jak działa?

Jeszcze nie tak dawno temu antykoncepcja hormonalna najczęściej kojarzona była z przyjmowaniem tabletek zawierających określone hormony żeńskie. Obecnie to cały zbiór różnych preparatów – począwszy od pastylek przez specjalne plastry, z których substancje przenikają przez skórę i dalej do krwiobiegu, po zastrzyki i wkładki. W środkach tych wykorzystuje się syntetyczne hormony, będące pochodnymi gestagenów i etynyloestradiolu. Działanie tych związków polega na hamowaniu owulacji. Dzięki temu dojrzała komórka jajowa nie zostaje zapłodniona, a tym samym – unika się ryzyka ciąży.

Jakie środki znajdziemy wśród hormonalnych zabezpieczeń?

Jak już wyżej wspomniano – antykoncepcja hormonami to zbiór różnych metod. Choć zasadniczo działają tak samo, to metody ich aplikacji oraz trwałość mogą wpływać np. na komfort korzystania z nich. Zapoznaj się z poszczególnymi rozwiązaniami i poznaj ich wady i zalety.

Tabletki antykoncepcyjne

Prawdopodobnie jeden z najpopularniejszych sposobów, jeśli chodzi o antykoncepcję hormonalną. Pigułki dzielą się na jedno- i dwuskładnikowe. W przypadku tych pierwszych substancją czynną jest syntetyczny odpowiednik progesteronu. W drugich natomiast znajdziesz dodatkowo określone estrogeny.

Oprócz tego, że rozróżnia się środki jedno- i dwuskładnikowe, to można je podzielić także na jedno-, dwu- i trzyfazowe. Jednofazowe polegają na tym, że przez cały cykl przyjmujesz stałą dawkę substancji czynnej. Dwu- i trzyfazowe natomiast charakteryzują się zmienną dawką (w przypadku trzyfazowych zmiana ta następuje dwukrotnie). Wówczas na blistrze z tabletkami producent stosuje specjalne oznaczenia, aby przyjmująca pigułki kobieta dokładnie znała ich kolejność. To ważne dla ich skuteczności, podobnie jak systematyczne ich przyjmowanie.

Co do zasady, tabletki jednoskładnikowe zwykle są też jednofazowe, a dodatkowo przyjmuje się je przez cały cykl miesiączkowy. Częściej jednak spotyka się rozwiązania tzw. systemu 21+7, gdzie 21 to dni przyjmowania pigułek, a 7 to przerwa w ich zażywaniu, gdy zazwyczaj pojawia się „krwawienie z odstawienia”, co jednak nie jest miesiączką, a po prostu bezbolesnym plamieniem. Po zakończeniu cyklu rozpoczyna się kolejny etap zażywania preparatu.

Plastry naskórne

Ciesząca się coraz większą popularnością metoda działa podobnie jak pigułki dwuskładnikowe. Różnica polega wyłącznie na tym, że składniki znajdujące się w plastrach przenikają do organizmu przez skórę. Wykazują przy tym nieco wyższą skuteczność niż tabletki. Czemu? Zdarza się, że przyjmowane doustnie hormony mogą wywoływać nudności lub inne dolegliwości żołądkowe. Dzięki temu, że substancje aplikowane plastrami trafiają od razu do krwiobiegu, nie ma kłopotu z tym, że jakaś ich część nie została przyswojona przez ciało.

Dodatkowo mają jeszcze jedną ważną przewagę nad tabletkami – choć wymagają systematyczności, to jeden plaster przykleja się raz na 7 dni. Pierwszy przypada na 1. dzień cyklu. Po odklejeniu ostatniego plastra robisz przerwę kolejnych 7 dni i po tym okresie – sięgasz po nowe opakowanie.

Krążki dopochwowe

To zdecydowanie rzadsza metoda, przynajmniej wśród kobiet w Polsce. Specjalny pierścień nakłada się na szyjkę macicy pierwszego dnia cyklu. Pozostaje on tam przez 21 dni, podczas których uwalnia hormony mające za zadanie blokowanie owulacji i zagęszczenie śluzu. To o tyle wygodne rozwiązanie, że trzeba pamiętać o nim tylko raz na cały jeden cykl. Należy jednak czasem sprawdzać, czy „ring” nie uległ przesunięciu, a w razie konieczności – poprawić go.

Zastrzyki hormonalne

To jedna z trzech długoterminowych metod antykoncepcyjnych. Chroni przed nieplanowanym zapłodnieniem nawet przez 12 tygodni, a przy tym jest o tyle warta rozpatrzenia, że zmniejsza prawdopodobieństwo zapadnięcia na choroby zakrzepowe. Mimo że w Polsce jeszcze rzadka, to opłaca się nad nią zastanowić.

Hormonalne implanty podskórne

Dająca gwarancję długiego, bo nawet 3-letniego działania metoda. Polega na zaaplikowaniu niewielkiego, podskórnego implantu, który stopniowo uwalnia hormony do organizmu. Implant umieszcza się w niewielkim nacięciu na ręce niedominującej. Należy pamiętać, że co około 6 miesięcy będzie on wymagał kontroli.

Miedziane i hormonalne wkładki domaciczne

Metoda nie nowa, ale zdecydowanie jedna z najskuteczniejszych. „Spirale” wykorzystują właściwości hormonów lub miedzi, blokujących owulację. Jak długo działają? Wskazuje się, że mogą ona zapobiegać ciąży nawet do 7 lat. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że zabieg często skutkuje tymczasowym dyskomfortem w obrębie dróg rodnych.

Jakie są zalety antykoncepcji hormonalnej?

Głównym jej atutem jest wysoka skuteczność. Najlepiej spojrzeć na wskaźnik Pearla. Określa on, ile par na 100 stosujących konkretną antykoncepcję miało „wpadkę”. W przypadku zabezpieczeń hormonalnych wynik ten to od około 0,2 do 1 pary. Czyli najwyżej jedna para na setkę zgłosiła nieplanowaną ciążę. Oznacza to, że rozwiązanie to charakteryzuje się niemal 100% skutecznością. Warto wspomnieć, że podobną, choć nieco niższą efektywność wykazują prezerwatywy.

Do zalet należy zaliczyć to, że pigułki z hormonami zmniejszają bóle miesiączkowe i regulują cykl. Ponadto chronią przed np. ciążą pozamaciczną oraz innymi dolegliwościami, takimi jak torbiel czy rak jajnika, a nawet łagodnymi nowotworami piersi. Ponadto antykoncepcja hormonalna jest najzwyczajniej wygodna i łatwa w użyciu. Pozwala kochankom na „pełen kontakt” w czasie stosunku.

Jakie są jej wady?

Niestety – za zaletami idą często też pewne wady. Mogą zdarzać się migreny oraz problemy żołądkowe. Często pojawiają się kłopoty ze skórą, np. w postaci trądziku. Obserwuje się także przybieranie na wadze, a w niektórych przypadkach – zmniejszenie libido, a nawet grzybice pochwy. W skrajnych sytuacjach antykoncepcja hormonalna może wywoływać depresję oraz choroby w obrębie układu krwionośnego, w tym niedokrwienie serca. Plastry natomiast mogą powodować podrażnienia na skórze i inne reakcje alergiczne.

Dlatego ważne, aby skonsultować możliwość rozpoczęcia kuracji hormonami z lekarzem. Regularne wizyty u ginekologa powinny być normą w życiu każdej kobiety, a w szczególności w przypadku, gdy decyduje się na antykoncepcję hormonalną. Dzięki temu, jeśli jedna metoda nie będzie odpowiednia, wówczas specjalista może przepisać inną.

Po odstawieniu – kiedy wraca płodność?

Choć w obiegowej opinii trwa przekonanie, że po antykoncepcji hormonalnej pojawiają się problemy z zapłodnieniem – faktycznie jest inaczej. Cykle regulują się zwykle w ciągu 3 miesięcy po przyjęciu ostatniej tabletki czy „wyczerpaniu się” implanta. Lekarze wskazują, że kłopoty z zapłodnieniem w takim wypadku wynikają z tego, że kobiety decydują się późno na zajście w ciążę, a i sam tryb życia – stres i szybkie tempo codzienności – temu nie sprzyjają.

O czym jeszcze warto pamiętać w przypadku antykoncepcji hormonalnej?

Powyżej mogłaś dowiedzieć się więcej na temat tego, na czym polegają zabezpieczenia wykorzystujące syntetyczne odpowiedniki hormonów i w jaki sposób można je aplikować. O czym jeszcze należy pamiętać w przypadku tej metody? Jeśli bierzesz tabletki – wspomniana systematyczność dotyczy nie tylko codziennego łykania ich, ale i stałych pór. Nierzadko rzutuje to na ich skuteczność. W przypadku konieczności przyjęcia antybiotyków warto powiedzieć lekarzowi, jakie środki antykoncepcyjne się stosuje. Dzięki temu dobierze środek, który nie obniży ich skuteczności.

Najważniejsze jednak, by trzymać się zaleceń ginekologa i kontrolować swój organizm. Dzięki temu niewykluczone, że uda się uniknąć wielu efektów ubocznych, a przede wszystkim – nieplanowanej ciąży.