Prawidłowa profilaktyka zdrowotna jest ważna. Dzięki niej wcześnie wykrywa się potencjalnie niebezpieczne zmiany lub przeciwdziała ich powstawaniu. Niestety – świadomość konieczności prowadzenia badań w Polsce wciąż stoi na niskim poziomie. Tymczasem w ten sposób można ustrzec się nie tylko problemów ze zdrowiem, ale i zapobiec przedwczesnej śmierci. Szczególnie istotna jest profilaktyka onkologiczna, a w tym – badania w kierunku raka piersi. Choć najważniejsze są regularne wizyty u lekarza, to równie dobrze sama możesz zadbać o minimum profilaktyki. Tzw. samobadania piersi to podstawa, dzięki której sprawdzisz, czy w Twoim ciele są zmiany wymagające skontrolowania. Kto powinien wykonać taką „diagnostykę”? Jak wygląda samobadanie piersi? Tego dowiesz się z poniższego artykułu. Zapraszamy do czytania!
Z tego artykułu dowiesz się:
Rak piersi – jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet
Rak piersi należy do najczęstszych nowotworów złośliwych, jakie występują u pań. Szacuje się, że w Polsce to druga (sic!) przyczyna zgonów kobiet. Taka statystyka wynika m.in. z tego, że wciąż zaniedbuje się profilaktykę, a przez to – leczenie podejmowane jest w momencie, gdy choroba weszła już w głębokie stadium. Chodzi nie tylko o regularne wizyty u lekarza, ale i właśnie samobadanie – czyli samodzielne kontrolowanie swojego ciała i potencjalnych zmian, jakie w nim zachodzą.
Co ważne – nowotwór piersi nie wywołuje zazwyczaj objawów bólowych. Jakie zaś symptomy są charakterystyczne dla tej choroby?
Oto kilka przykładów:
- zmiana w wyglądzie piersi (asymetria, jakiej wcześniej się nie zauważyło),
- wciągnięcie skóry lub brodawki sutkowej,
- wrzody lub mocne zaczerwienienie skóry,
- wysięki z brodawki,
- powiększenie węzłów chłonnych po stronie guza.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko zachorowań?
Wielu kobietom grozi wystąpienie nowotworu piersi. Ma on różne postacie, jednak dużo z nich jest złośliwych. Co zaś może wpłynąć, że się zapadnie na tę chorobę? Do głównych czynników zalicza się m.in. obciążenia genetyczne. Niestety – w przypadku, gdy w najbliższej rodzinie zdarzyły się przypadki nowotworów piersi, istnieje duże prawdopodobieństwo, że inne kobiety będą również chorowały. Jeśli więc siostra, mama czy babcia miała raka, należy zrobić badanie genetyczne, które potwierdzą lub zaprzeczą, że ktoś ma predyspozycje genetyczne do tej choroby.
Bardzo często nowotwór piersi dotyczy kobiet w wieku dojrzalszym – około pokwitania i kilka lat po nim. Najwięcej guzów wykrywa się u pań w przedziale 45 do 65 lat. Dlatego też regularne badania u lekarza są bardzo ważne, by kontrolować stan biustu. Z drugiej strony – rak ten bywa przerzutem z innego obszaru. Wyjątkowo narażone są na nie te panie, które wcześniej zmagały się z nowotworami jajnika, jelita grubego lub endometrium.
Czynnikiem, jaki może zwiększyć ryzyko raka piersi, jest późna menopauza, przypadająca na wiek po 55. roku życia. Często obserwuje się go u kobiet cierpiących z powodu otyłości lub mających nadwagę. Duży wpływ zatem ma dieta oraz aktywność fizyczna (im niższa, tym gorzej), przy czym wskazuje się, że osoby częściej sięgające po używki (głównie alkohol) również znajdują się w grupie ryzyka. Oprócz tego częściej na raka piersi zapadają kobiety, które nie miały dzieci lub nie karmiły ich naturalnie.
Czy każdy wykryty guz to rak?
Nie – i to warto zapamiętać. Nie każda drobna zmiana, jaką wyczuje się pod palcami, oznacza od razu złośliwy nowotwór. Guzki czasem bywają łagodnymi zmianami hormonalnymi. Objawiają się one np. lekkim pogrubieniem gruczołów mlecznych. Bywa i tak, że często znikają same. W piersiach mogą pojawić się również torbiele, będące skutkiem zablokowania np. przewodów lub gruczołów pokarmowych przez mleko, tłuszcz albo osocze. Nie zmienia to faktu, że każda dostrzeżona zmiana wymaga konsultacji z lekarzem. To on, przez profesjonalną diagnostykę, określi, czy to jest guzek, którym nie warto się przejmować, czy też nowotwór wymagający leczenia.
Czym jest samobadanie piersi?
Gdy już wiesz mniej więcej, czym objawia się nowotwór piersi, a także co może wpłynąć na to, że się na niego zapada i jak się objawia, pora dowiedzieć się więcej o samobadaniu. Czym ono jest? Tak nazywamy minimum profilaktyki, polegające na tym, że kobieta sama – czy to przez dotyk, czy przez obserwowanie wyglądu biustu, określa, czy w piersiach pojawiło się coś, co ją zaniepokoiło.
Co istotne – takie działania znacznie zwiększają wykrywalność nowotworu i to często na jego wczesnym stadium. Dzięki temu można odpowiednio szybko podjąć środki zaradcze – podjąć niezbędne leczenie, jakie będzie mniej kosztowne dla organizmu niż w przypadku, gdy guz będzie większy. Szacuje się, że kobiety wykonujące samobadania, wykrywają nowotwory o wielkości średnio 12 mm. Natomiast te, które tego nie robią, a u których została zdiagnozowana choroba, najczęściej mają zmianę o wielkości około 40 mm.
Już ten fakt wskazuje, jak wiele daje taka domowa diagnostyka. Także w statystykach umieralności wyraźnie widać, że kobiety dbające o stosowną profilaktykę, częściej przeżywają swoją chorobę.
Kto powinien wykonywać samobadanie piersi?
Przyjmuje się, że powinna to robić każda kobieta, która ukończyła 20 lat. Nie ma też żadnej górnej granicy. Tym bardziej że nowotwory piersi zdarzają się u pań w zaawansowanym wieku.
Jak często wykonuje się samobadanie?
Taki „masaż” piersi warto wykonać raz w miesiącu. Najlepiej wybrać stały termin w cyklu, np. tydzień po miesiączce. Część specjalistów wskazuje, że najwłaściwszy moment to między 7. a 9. dniem od menstruacji. Panie w okresie przekwitania i po nim zaś powinny zawsze badać piersi w ten sam dzień każdego miesiąca.
Jak wykonać samobadanie piersi?
To prosta czynność, która może zajmuje chwilę, ale z drugiej strony – potrafi uratować życie. Dlatego nie warto się spieszyć. Należy wykonywać ją powoli, a przy tym dokładnie.
Wyróżnia się trzy techniki samobadania piersi:
- badanie wizualne przed lustrem,
- badanie palpacyjne pod prysznicem,
- badanie palpacyjne w pozycji leżącej.
Poniżej znajdziesz opis krok po kroku dla każdej z nich.
Badanie wizualne przed lustrem
Samobadanie przed lustrem polega na obserwacji kształtu i zmian wyglądu skóry na piersiach w różnych pozycjach.
Jak je wykonać prawidłowo?
- Stań przed lustrem naga od pasa w górę.
- Unieś obie ręce do wysokości barków i przyjrzyj się, czy piersi zmieniły jakoś kształt lub naskórek zmienił barwę.
- Sprawdź, jak wygląda sama skóra – czy się w którymś miejscu nie marszczy albo brodawka nie została wciągnięta (o ile nie ma budowy wklęsłej).
- Obejrzyj dokładnie części piersi wchodzące w dół pachowy.
- Następnie oprzyj ręce na biodrach i sprawdź wygląd biustu jeszcze raz pod tym samym kątem, co wcześniej.
- Możesz także lekko ścisnąć sutki, aby sprawdzić, czy nie ma z nich jakiegoś niezidentyfikowanego wysięku.
Badanie palcami pod prysznicem
Badanie palpacyjne jest bardzo ważne, gdyż pozwala wykryć ewentualne guzki. Pod prysznicem ma tym większą skuteczność, że pod mokrą skórą lepiej czuć ewentualne zmiany.
Jak je wykonać?
- Przyłóż lewą rękę z tyłu głowy, a prawą – do lewej piersi.
- Opuszkami trzech palców zataczaj kółka wokół sutka – rób coraz mniejsze kręgi.
- Następnie wykonaj ruchy od sutka w każdą stronę piersi.
- Przejedź obuszkami „slalomem” góra-dół stopniowo od zewnętrznej strony ciała do mostka.
- Sprawdź również doły pachowe.
- Zrób to samo dla prawej piersi.
Badanie palpacyjne na leżąco
W gruncie rzeczy jest ono podobne do tego, jakie wykonuje się pod prysznicem. Żeby uniknąć otarć, możesz sięgnąć po olejki do masażu, nadające palcom odpowiedniego poślizgu. Oferuje je m.in. nasza drogeria erotyczna online, gdzie znajdziesz nie tylko gadżety erotyczne, ale i produkty, które pomogą Ci zadbać o zdrowie, w tym suplementy oddziałujące na piersi.
Badanie wykonaj w następujący sposób:
- Połóż się na płasko, wsuwając pod lewy bark poduszkę lub zwinięty ręcznik.
- Lewą rękę połóż pod głową.
- Opuszkami trzech palców prawej ręki zbadaj lewą pierś wg wskazówek, jakie mogłaś znaleźć powyżej.
- Powtórz te czynności w przypadku prawej piersi.
- Leżąc, sprawdź jeszcze pachy.
Warto się badać!
Samobadanie to jedynie podstawa profilaktyki. Regularne wykonanie tych czynności może sprawić, że uchronisz się przed poważną chorobą. Należy jednak pamiętać, że to nie powinna być jedyna metoda diagnozowania zmian. Przede wszystkim warto korzystać z pomocy specjalistów – lekarzy, którzy wykonają profesjonalne badania, a w razie nieprawidłowości – zaproponują odpowiednie leczenie.